Afrika
Azië
Europa
Noord Amerika
Oceanië
Latijns Amerika
 
----------IERLAND----------
 
Ierland

De geschiedenis
 
De eerste menselijke bewoning van Ierland dateert van na de laatste ijstijd. Destijds waren Groot- Brittannië en Ierland nog verbonden aan het Europese vasteland. Na het smelten van het vele ijs steeg de waterspiegel en werd Ierland een eiland. Vooral vanuit Engeland kwamen nieuwe bewoners - per boot - naar het eiland. De oudste archeologische vondsten zijn een prehistorisch fort en een kamp bij Mount Sandel.
Vanaf ca 600 v.Chr. kwamen de Kelten, volgens sommigen vanuit Spanje, volgens andere opvattingen vanuit Frankrijk, België en Zuid-Duitsland, Ierland binnen. Volgens de 'Celtic invasion theory' wisten ze tussen 100 v.Chr. en 100 na Chr. o.a. door hun ijzeren wapens en paarden en de oorspronkelijke bevolking aan zich te onderwerpen en in korte tijd het hele land te veroveren. Tegenwoordig wordt er echter vanuit gegaan dat het meer om een geleidelijke culturele invloed ging. Er zijn veel legenden over de Kelten en de Ieren zijn nog steeds trots op hun Keltische oorsprong. De Kelten spraken een Indo-Europese taal, de basis voor het Oud-Iers waaruit het Iers of Gaelisch is voortgekomen.
 
Het Keltische volk was verdeeld in drie klassen: de áes dána (o.a. druïden, muzikanten priesters en dichters), de vrijen en de onvrijen of slaven. In 430 zond de paus de eerste christelijke missionaris, genaamd Palladius, naar Ierland. Zijn opvolger was de legendarische heilige Patricius of Saint Patrick (Padraig). St. Patrick werd bisschop van Ierland en zou later als gevolg van het vele zendingswerk dat hij verrichtte, uitgroeien tot de nationale heilige van het land. De klaver met drie bladeren (de Shamrock), aan de hand waarvan hij het mysterie van de Goddelijke Drie-eenheid heeft  uitgelegd, is een van de nationale symbolen van Ierland.
 
Aan de betrekkelijke rust en voorspoed van de Golden Age kwam een einde door de invallen van de Vikingen. Het Viking Tijdperk brak aan met de eerste invallen van Noorse schepen op het eiland Lambay (voor de kust van Dublin) rond het jaar 795. De volgende 40 jaar werden vrijwel alle kloosters langs de kust van Ierland geplunderd en vernield, maar de invallen bleven aanvankelijk beperkt tot de kuststreken.
In 837 arriveerden grote konvooien Noorse schepen en de Vikingen richtten permanente woonplaatsen in en handelsposten. Over de rivieren en meren drongen ze diep Ierland binnen. Dublin werd de rijkste stad van de Vikingen en een belangrijk handelscentrum. In de slag bij Clontarf in 1014 versloeg koning Brian Boru de Vikingen. Deze slag maakte een einde aan de invloed van de Vikingen.
 
In 1155 droeg Paus Adrianus IV, de enige Engelse paus ooit, het oppergezag in Ierland over aan Koning Hendrik II van Engeland. Volgens deze pauselijke bul was de Engelse koning voor Ierland de plaatsvervanger van de paus (“Lord of Ireland”). Hendrik II, vrezend voor een rivaliserend Normandisch koninkrijk in Ierland, nam het heft in eigen hand en viel in 1171, gesteund door de autoriteit van de bul Laudabiliter, het land binnen. Hendrik gaf zijn Ierse bezittingen aan zijn jongste zoon, Jan zonder Land.
De heerlijkheid Ierland bleef bestaan tot 1541, toen Ierland het Koninkrijk Ierland werd, een staat in personele unie met Engeland. Koning Hendrik VIII had zich in 1534 van de Rooms-katholieke kerk had afgescheiden, en door de titel Koning van Ierland aan te nemen kon de kerk zijn titel Heer van Ierland, die immers door de paus aan de Engelse koning was toegekend, niet terugtrekken.
 
De arme, voornamelijk Rooms-katholieke bevolking van Ierland werd bestuurd door een kleine protestantse, Iers-Engelse elite. Dit leidde tot gewelddadige conflicten.
In 1845 mislukte de aardappeloogst grotendeels vanwege een tot dan toe onbekende ziekte, de aardappelmoeheid. Het jaar daarop mislukte de oogst volledig. De precieze omvang van deze ramp, in Ierland aangeduid als the Great Famine is moeilijk vast te stellen. Naar schatting had Ierland in 1840 ongeveer 8 miljoen inwoners. In 1850 werd het inwonertal geschat op 6 miljoen. Het verschil zou voor de helft veroorzaakt zijn door sterfte, en voor de andere helft door massale emigratie.
 
Sinn Féin werd eind 19e eeuw opgericht, maar was oorspronkelijk nog geen republikeinse partij. In 1912 wordt een wet aangenomen waarbij heel Ierland zelfbestuur krijgt. Die wet leidt tot groot verzet in de provincie Ulster. In het vooruitzicht van de naderende wereldoorlog durft de Liberale Partij de protestanten in Ulster niet voor het blok te zetten. De Ierse partij moet lijdzaam toezien hoe gepraat wordt over een aparte regeling voor het noorden van het eiland. Bij de algemene verkiezingen in november 1918 werd Sinn Féin verreweg de grootste partij. De leden van Sinn Féin weigerden plaats te nemen in het parlement in Londen en vormden hun eigen parlement in Dublin: Dáil Éireann.

In de loop van 1919 werd het steeds onrustiger. Steeds vaker werden er aanslagen gepleegd op Britse doelen. De Britten reageerden daarop met vergeldingsacties door het inzetten van troepen: de beruchte Black and Tans. De gewelddadigheden bereikten een hoogtepunt met The Burning of Cork. In Ierland zelf staat deze periode bekend als de Ierse onafhankelijkheidsoorlog.

In 1920 nam het Britse parlement een wet aan waarbij het eiland in tweeën werd gedeeld. Het noorden kreeg eigen zelfbestuur en behield een nauwe band met Londen. In het zuiden kwam een eigen parlement in Dublin, waarbij Zuid-Ierland een status zou krijgen vergelijkbaar met Canada en Australië.

In 1973 werd Ierland lid van de Europese Gemeenschap. Aan het eind van de jaren 1980 en in de jaren 1990 kende het land een sterke economische opleving, die zich nu nog voortzet, ook vooral door de goede betrekkingen met de VS.
 


Visum: Niet nodig
Beste reistijd: Europees zomerseizoen



Links:

Veerdiensten van/naar Ierland
Site over Ierland